Kosmiske løpebanar

Deep Field

Koreografi: Ingri Midtgard Fiksdal

Musikk: Jenny Hval og Lasse Marhaug

Lys: Ingeborg Staxrud Olerud

Kostymer: Signe Becker

Utøvere: Sudesh Adhana, Jon Filip Fahlstrøm, Rannei Grenne, Louis Schou-Hansen, Synne Sørum

Black Box teater, 7. november 2018

Dei fleste kan nok kjenne att erfaringa av fysisk ubehag gjennom synet av ein annan kropps ubehag eller liding. Men korleis reagerer me når me betraktar løping – dette slitet som blir løna gjennom at det får kroppen til å produsere endorfinar? Vanlege reaksjonar frå gata kan til dømes vere: off, det ser slitsamt ut. Sjølv kan eg tidvis kjenne irritasjon over denne fokuserte og innvendte personen som tar plassen på fortauet. Nokre finn glede av å følgje maraton-løp på TV, men då er det vel helst konkurranse-aspektet som er det tiltrekkande elementet. Eller? Kan ein gjennom betraktning empatisk erfare noko av det same løparen kjenner, altså desse signalstoffa i hjernen som gjev kjensle av behag? Deep Field tek føre seg å utforske kor vidt dette er mogleg og korleis det kan skje.

I Store scene på Black Box teater danna publikum ein firkant som krinsa scenegolvet, før lyset vart sløkt. To dansarar byrja å springe rundt i rommet – i denne korte augneblinken var den rytmiske lyden av gummi mot gymsal-golv einaste sanselege inntrykk. Lyset, i første omgang éin mjuk spot, vart skrudd på, og deretter musikken. Ein minimal bass vart etterfølgt av lag med sprikande synth-akkordar – og det var allereie her fokuset på sjølve løpinga som punktet for affekt-produksjon byrja skurre. Framfor å underbygge og intensivere jogge-rytmen som for å kunne trekke publikum med inn i dette kroppslege arbeidet, antyda musikken til Jenny Hval og Lasse Marhaug eit anna fokus, der den tidvis tok eit slags soft space-sound.

Planetbanar

Deep Field er namnet på ein serie bilete som ved hjelp av Hubble-teleskopet er teke av dei djupaste områda av universet me har visuell kjennskap til. Det første blei gjort i 1995 då linsa vart retta mot ein tilsynelatande mørk del i området ved stjernebiletet Store bjørn. Resultatet er eit fortryllande utsnitt av galaksar, lysande fargerike mot det svarte. Med dette i bevisstheita før eg entra framsyninga denne kvelden vart eg fort teken ut av rommet me no fann oss i, og ut i rommet.

Dei to dansarane sprang rundt og rundt i nøyaktig gjentaking av kvar sine forskovne ellipse-formar. Banane kryssa kvarandre men var separate, utøvarane samanfletta men individuelle, dei måtte rette seg etter kvarandre. Desse koreografiske formasjonane fanga merksemda mi, og minna om planetane sine banar rundt sola, berre utan fast midtpunkt. Rørslene skapte rommet her – ingen stod nokon gong i ro. Koplinga, ikkje berre til vårt solsystem, men til galaksane og desse ufattelege størrelsane i universet minna om at vi først er eitt før vi er individuelle kroppar. Og ikkje minst om at vi kan bli påverka av det som tilsynelatande er så annleis enn ein sjølv og så langt unna – slik Hubble-bileta i alle fall kan røre meg.

Etter kvart hadde fem dansarar entra scenegolvet og funne sine banar, banar som stadig vart endra på – nokre gongar systematisk skjøve over på andre sida av golvet, snudd på vranga, andre gongar berre gjort om til eit anna tilsynelatande tilfeldig system. Eg forsøkte å gripe overgangane, men vart stadig komme i forkjøpet av denne matematisk-intrikate koreografien som umogleggjorde oversyn: Fokuset var på éin utøvar ei stund, så ein annan, så forsøkte eg meg på vidvinkel-blikk men måtte då ofre detaljar som kunne fortelje meg korleis kaoset var ordna. Denne spenninga mellom flyt og formel, og mellom å følge nøysamt med og å ikkje klare å følge med, skapte interesse hos meg.

Hjernebanar

Eg kom inn i det, slappa av, og var trygg på at dansarane utførte si oppgåve med å halde seg i formasjon og endre bane og tempo på gitte tidspunkt, og ikkje minst på at dei haldt ut den fysiske utfordringa – det anstrengande arbeidet var lite synleg. Men eit godt stykke ut i timen av framsyninga vart det mekaniske brote opp av ein slags fortausdans då nokre av joggarane ved uhell to gongar nesten dulta borti kvarandre. Frå no av vart eg meir intensivt kopla på og joggarane vart menneskeleggjort. Litt seinare skjedde det igjen – ein krasj, og ein til. Systemet var ikkje like føreseieleg likevel – det eksisterte jo gjennom kroppar som no var slitne. Men den pustande, pesande og sveittande kroppen var likevel ikkje det påfallande her, så løping i seg sjølv som endorfin-produserande var nok reelt hos utøvarane, men opplevinga mi var ikkje resultat av identifikasjon med dette.

Tidvis kjentes mjuke vindkast mot publikum, som når nokon flyg forbi deg på gata. Andre publikummarar eg prata med hadde kjent ein svak dunst av frisk duft i vinden. Sjølv kjende eg det ikkje, men å få sandeltre i fleisen når ein forventar sveittelukt kan ha ein opnande effekt. Den nokså universelle linken mellom jogging som konsept og sveitte som sanseerfaring vert her skapt rom for å bli skjøve ørlite ut av balanse. No var vi i alle fall enno lengre unna den sportslege jogginga og inn i det estetiske universet. Utøvarane var kledd i shorts og toppar i beige med tilhørande sveittband og høge strømper, designa av Signe Becker. Dei tekniske draktene var sikkert gode å springe i, men for meg som betraktar var dei mest av alt berre mykje lekrare enn standard-kostyma dei fleste til dagleg trenar i.

Stemningsfull løpetime

Prosjektet til Fiksdal som heilheit har vore stødig på same måte som enkeltframsyningane har vore det. Affekt i scene-samanheng har blitt utforska nyansert i eit formspråk særleg basert på samanhengen mellom det monotome og det suggererande. Dei fleste verka tek fatt på meir eller mindre konkrete tema som base, slik som Night Tripper (2012) si utforsking av riter eller vinklinga mot politisk suggesjon og forholdet mellom individ og kollektiv i State (2016). Cosmic Body frå 2015 med sin fysikk- og kosmos-tematikk er mest nærliggande å samanlikne med Deep Field.

No runda delen av prosjektet kor Fiksdal har vore tilknytta stipendiatstillinga av med ein stemningsfull – om ikkje euforisk – time med løping. Prosjektet har handla om å utforske koreografiske metodar som kan vere affektive. Dersom denne framsyninga tok føre seg å produsere ei spesifikk sanseleg erfaring ut i frå hypotesen om at energien kan overførast frå personen som spring til det sitjande publikum, fungerte ikkje det. Det fine med Deep Field var det same som kanskje skugga over «runners high»-teorien – at den gav rom både for å la oss space ut mot det abstrakte samt å dvele over formen. Opplevinga mi vart dermed ein kombinasjon av å bli fascinert av matematiske størrelsar og la blikket flyte med i stringente men organiske system, ut i andre tankar, for så å bli innhenta av det direkte kroppslege når systema svikta litt. Utøvarar og publikum hadde heilt sikkert fleire like kroppslege erfaringar i løpet av denne timen, men det er også noko veldig okei med at det kan me aldri heilt vite.