Ein villskap av val

Denne veka var den britiske dansaren, koreografen og poeten Julyen Hamilton invitert til TOU Stavanger. Her har han helde ein seks-dagars workshop (ved DansiS), gjesta lesesirkel (initiert av dansekunstnaren Marie Ronold Mathisen) og han har opptredd med soloen Interview. Hamilton har over 40 års erfaring med improvisasjon og er no basert i Girona og Athen etter å ha budd lenge i mellom anna Amsterdam. Arbeida hans er for det meste improvisert og han komponerer verka «instantly», ein metode som er blitt raffinert over lang tid og som involverer både tekst, dans, lys og musikk. I tillegg til å ha skapa eit nesten utruleg høgt tal på soloar og duettar har han også eit kompani kalla Allen´s Line. Soloen Interview hadde premiere i 2016 i Brussel og her er Hamilton både den som intervjuar og intervjuobjekt ­– men det er òg som om han intervjuar sjeler og prosjektet får slik ein åndeleg dimensjon.

A crazyness of choice

To tomme stolar, antikke i stilen, er plassert midt i det avlange rommet oppe på loftet på Tou Scene. Her er tregolv, skråtak, bjelkar og pålar. Hamilton trer inn berrføtt, er både lett og stødig på same tid kledd ei stilrein skjorte og bukse i eit japansk-aktig snitt,. Han introduserer høgtideleg den fyste gjesten som skal intervjuast i den tomme stolen, men er knapt komen i gang med det før han avbryter seg sjølv for å tøye ut, snakke til sin eigen skugge («stay with us!») og sette i gang med presise dansefrasar. Sjølvavbrytinga tek aldri slutt og den driv oss framover i nye landskap og frasar, «moving forward in a crazyness of choice,» som han sjølv seier. For det er mange val å ta i improvisasjonen og det skjer i eit hurtig tempo. Soloen blir ein montasje av flyktige intervju av ei heil mengd med både fiktive og verkelege personar, og alle flimrar dei gjennom dansaren og rommet.

I dansen er det som om Hamilton kuttar lufta med armar og bein, det er lydlaust og luftig med hopp, snurrar, spark og suksessive sleng. «Yes, I still manage to do these things,» seier han med triumferande alvor etter å ha slengt beinet over stolane på imponerande vis. Eit nikk til alderen han har nådd og kanskje også den tradisjonelle fikseringa på den unge kroppen i dans? På eit tidspunkt nyttar han stolane til å løfte seg av bakken medan han syklar i lufta som ein hamster, i det neste er han komen ned i ein planke på berre fingerspissane. Visst er det virtuost, det han gjer, men ikkje på grunn av at han freistar å vere nokon ungfole, men fordi erfaringa sit, bokstavleg talt heilt ut i fingerspissane. Det er eit gjennomarbeida og polert uttrykk, elegant men også barnsleg og leikande lett.

Unheimlich

Tekstmaterialet Hamilton nyttar medan han intervjuar seg sjølv er ei blanding av aforismar, dikt og bilde, regler med ord som liknar kvarandre fonetisk og metaforar. Frykt er til dømes ein hest med tre bein i vill galopp på søken etter sitt fjerde. Intervjuspørsmåla er tenner som enno ikkje har komen gjennom spedbarnet sin kjeve. Hamilton er karismatisk og tydeleg i talen sin, med eitt er me komne i eit gamalt britisk teater, med sine oh’s og thee’s. Dei ulike rollane strøymer framover, eine stunda undrande, andre stunda indignert og barnsleg, «I shall cross my legs,» seier han tørt og teiknar eit kryss i lufta framføre leggane sine med peikefingeren. Det språklege ekspanderer tid og rom i tett partnarskap med dansen som er like luftig som vinden utanfor. I blant kan han bli heilt stille. Moglegvis slepp han opp for idear og i desse pausane er det noko anna som tek plass. Kanskje skrid det ein legendarisk gestalt gjennom veggen og held sine eigne talar og dansar. Og stundom er det også som om Hamilton faktisk åleine med seg sjølv. Som om han ­– nesten unheimlich – intervjuar sin dobbel.

Skript, rekvisitt og arkiv

Ei notatbok med lause ark i behandlar han til tider med omsorg, i den kan han legge brukte billettar til eit middelmåtig symjebasseng eller ein samanpressa blome. Men etterpå slår han laus på stolen eller slenger ho likegyldig frå seg. Som rekvisitt åleine gir det eit litt rotete uttrykk som eg stussar over. Seinare får eg vite at han fører ei slik notatbok for kvart av sine verk (her må eg minne om at berre soloane hans er over hundre i talet) der han samlar på det som oppstod. I denne soloen fungerer notatboka altså som skript, rekvisitt og arkiv på ei og same gong og det er ein interessant måte å kommentere framtid, notid og fortid på. I tillegg vitnar det om ei evne til å av-skilje seg frå sitt eige materiale – kanskje er det det nettopp i den lausgjeringa at nykkelen til Hamilton sin store produksjon og tolmod ligg.

I hurtig improvisasjon med tekst og dans er ein blottlagt, det kan oppstå ikkje-planlagde augneblinkar som ein ikkje heilt veit kvar kjem frå. Men til forskjell frå til dømes litteraturverda, blir sjeldan ein utøvar møtt med det evige spørsmålet: Kor mykje av dette var deg? Ein er beskytta av at publikum er inneforstått med fiksjonen på scene. På den måten kan me vere vitne til ein unik utøvar som har tilgang til noko som kan kjennast som ufiltrert intuisjon, men som i røynda nettopp slik fordi det har vore filtrert hundrevis av gonger.