Inn i systemet

Fyste dagen eg går på utstillinga Azimuth Zenith Nadir på Bergen Kunsthall kjennest besøket som eit etterlengta avbrekk i

Azimuth Zenith Nadir

Konsept, koreografi, regi: SERAFINE1369

Performance: Darcy Wallace, Natifah White, Jose Funnell

Lyddesign: Josh Anio Grigg

Lysdesign Jackie Shemesh

Scenografi: soft tissue studio

Musikk: Trev Flash, TETRA

Kuratert av: Nora-Swantje Almes

Bergen Kunsthall, 20.-27. august 2023

det heseblesande oppstarts-vanviddet august er. Ein springer frå avtale til avtale, forsøker å pløye seg gjennom fulle innboksar og å sette seg inn i nye system, i stadig kamp mot klokka. Denne kjensla danna bakteppet for ein utstilling som handlar om nettopp klokketida som eit lineært system som koreograferer kroppar. I denne utstillinga tek den London-baserte kunstnaren Serafine1369 utgangspunkt i eit vell av system – kroppen, planetane og været er døme – og korleis dei relaterer til og tangerer kvarandre. Hen er tidlegare kjend som Last Yearz Interesting Negro (2015-2020) og kallar arbeidet sitt koreografisk med ein praksis som utfoldar seg i mellom dans, kunst, filosofi og spådomskunst. Det er verd å merke seg at Bergen Kunsthall i aukande grad er ein aktør i å rekne med når det kjem til performance og dans her i Bergen. Det er særleg grunna pilotprosjektet Live Studio (som denne utstillinga er innlemma i), eit nytt forskings- og utviklingsrom dedikert til «live works» – performative og hybride praksisar innan visuell kunst.

Fjerne galaksar og kjølige grotter

Eit mjukt forheng i eit matt badehette latex-stoff blokkerer ute alt dagslys og leiar inn til eit før-rom med ein projeksjon på veggen av eit dataanimert bilde av noko som kan vere bylgjer, eller er det verdiar i ein graf? Dei tre dansarane Darcy Wallace, Jose Funnell og Natifah White ligg i kvileposisjonar om kvarandre som ein løveflokk. Lenger inn kan eg høyre ein lydinstallasjon med piano og ei lengtande stemme som trekker meg vidare gjennom endå eit forheng til det største rommet. Her dominerer ein skulpturell presenning, strekt utover med kjettingar, hekta fast i krokar og forankra i nokre kasser med firkanta betonglodd i seg. Vasspyttar har samla seg oppå presenningen, som etter eit tungt regnfall, og eg må tenke på «Hans». Og på det evig forgjeves barndomsprosjektet om å redde insekt frå den sikre drukningsdød. Eg set meg ned på ein av putene i spandex langs veggen, tek inn rommet og det skiftande lyset. Lysdesignet av Jackie Shemesh har noko astronomisk ved seg. Kjølige spots frå roterande LED-lys glir sakte langs veggane, lik månar og planetar som går i bane. Lyddesignet av Josh Anio Grigg set meg i ein tilstand av undring over fjerne galaksar til det meir intime, med knitrande, drypande lydar, krystallar, ei grotte, regn, metall som klinkar mot metall. «The time is 3:02 PM» seier ei stemme som annonserer tida minutt for minutt. Den kvernar nådelaust av gårde, me må vidare. I det tredje rommet vippar tre svarte husker uhyggeleg att og fram, som ein leikeplass på nattetid. Også desse er festa til taket med grove kjettingar og i hjørna ligg samanlappa kunstig stoff, alt i svart. Scenografien av soft tissue studio er beintøff i materialval og rik på fysiske forslag.

Eg har tydelegvis gått glipp av dansarane sin framføring for denne gong, for no er dei ikkje lenger å sjå. Det er ikkje gjort offentleg kva tider live performancen går føre seg. Eg oppfattar det som å handle om at dans og rørsle allereie finst i lys, lyd og objekt, i tråd med kunstnaren sin ambisjon om å rokke ved internaliserte hierarkar og lineære tidsoppfatningar, kan hende på post-humanistisk vis. Men er det eit godt grep å halde tidene hemmelege? På mitt andre besøk er eg meir heldig og treff eit betre tidspunkt for å få med meg dei levande kroppane sitt bidrag til utstillinga. Det gjer utan tvil opplevinga rikare og eg trur det ville vore fordelaktig å late det vere opp til publikum å velje. Også i handouten er språket litt for tungt leseleg, noko som aukar kjensla av noko lukka og mindre tilgjengeleg for publikum.

Stramt score og laus koreografi

Dansarane er introverte i blikket, men konfronterer likevel ved å kome nær oss, bruker ein fot til pute, setter seg ved sidan av. Posisjonane deira vekslar kvart minutt og er i blant tredimensjonale, med spiralar og asymmetri, i blant parallelle i forma. Liggande på rygg med armar og eit bein opp i lufta, ventar dei på neste minuttslag. Dei støtter seg til kassene eller kvarandre. Ladar dei opp, fylgjer dei ordre, eller kviler? Det føreseielege i at kvart skift ligg på minuttslaget blir etter kvart monotont. Men det finst òg lengre strekk av improvisasjonar, soloar av meir heftig fysikalitet som fylgjer minutt-systemet. I improvisasjonane latar dansarane til å ta innover seg ein stemning og halde på sine idiosynkratiske rørsler heller enn å einast om eit felles uttrykk. Eg ser ballettrinn, klubbdans-stilar, jazz og moderne teknikk flimre forbi som noko som har prega kroppane. Dei sparkar beina høgt, hoppar rundt rommet, groover og treffer presise linjer. Armane deira er ofte rette som passarar eller sekundvisarar. Tittelen på verket, Azimuth Zenith Nadir viser seg etter litt googling å vere tre ulike astronomiske terminologiar til å måle retningar med. Det kjølige, det avmålte og det ryddige møtast med noko meir sanseleg og intuitivt, i eit mellomlandskap der desse to stadig informerer kvarandre.

Det ordna slår sprekker

Ein av dansarane forsvinn ut, eg får impulsen til å fylgje etter gjennom dei svarte gardinene, det minner om ein draum, der eg er for sein, går glipp av noko. Men kva er det eg skal rekke? Som ei forstyrrande fluge slår tanken meg at eg enno ikkje har prøvd å sette meg på huska, der eg såg fleire publikummarar i lattermild pendling. I opplevinga av utstillinga er det etter kvart som om min eigen ro i det ordna og føreseielege i systema slår sprekkar – litt som det faktum at dei store systema me er prisgitt ikkje er like føreseieleg som før. Vêret blir meir og meir utfordrande å spå, ekstremitetane kjem stadig oftare. Og me er for seine, heile tida. Når klokka slår 19:58, rett før stengetid, gir eg etter for impulsen. Å sitte der på huska åleine, i eit upside-down univers med vinden i ansiktet tok plassen som dei beste to minuttane på dagen. Eg rakk det.

(Publisert 26.08.2023. Oppdatert kl. 13.10)