Overstemmer og undertonar

Mange lag av motsetningar og samtidige hendingar særmerker Måneskinsmanetane. Ikkje eit einaste ord blir sagt på scenen og samstundes strøymer

Måneskinsmanetane

Tekst og regi: Eirik Fauske

Scenografi og kostyme: Mari Lotherington

Lys: Eirik Brenne Torsethaugen

Musikk: Magnus Børmark

Dramaturg: Marit Grimstad Eggen

Med: Kjersti Aas Stenby, Arturo Tovar, Eirik Fauske

Stemmer: Ragne Grande, Stine Fevik, Erik Bauck Bårdstu, Oddgeir Thune, Emil Olafsson og Trond Ove Skrødal

Rosendal teater, 14. mai 2021

orda over oss. Alle dei stendige spørsmåla om kven eg er og kva rørslene i kropp og sinn kan vere, blir forsøk på eller kanskje ei lengt etter å forlate den einskilde og det eige. Men kva har vi sams, utover einsemda?

Det er eg som snakkar no!

Lysa heng frå taket mot golvet og likeins heng kvite tekstilar i tau og ligg utover. Inn i halvmørkret kjem tre skikkelsar med kvite, langhåra parykkar og lausskjegg, og set seg ned med lyktene sine. Straks etter byrjar dei å nynne, og det går nokre augneblinkar før eg skjøner at det ikkje er dei som syng, men at lyden kjem frå høgtalarane. Og det blir tydeleg openberra når Eirik Fauske drar ned skjegget og pratar nesten synkront med den engelske talen som kjem ovanifrå. Og han kjem med ei innleiing som varslar om fairytales that actually happened.

Eirik Fauske er dramatikar, utdanna skodespelar frå skodespelarutdanninga i Verdal, utdanna regissør frå Kunsthøgskolen i Oslo og har vore husdramatikar på Dramatikkens Hus. Fauske har gjort framsyningar innadørs og utadørs, for vaksne og for barn: Sist skreiv han Hundrevis av barn i vill kamp, på Kilden teater, men også det meir alvorstunge, som Sorgarbeid, fram til det leikande Måneskinmanetane.

Er eg her eller er eg der?

Det meste av talen i stykket er på norsk og på fleire dialekter. Dei tre på scenen, Eirik Fauske, Kjersti Aas Stenby og Arturo Tovar, får orda sine frå seks heilt andre skodespelarar, innspelt på førehand. Eg kvakk litt til då Kjersti Aas Stenby prata med stemma til Ragne Grande – for nett ho satt ved sida av meg i salen.

Spørsmåla aktørane stiller seg sjølve er korkje uvanlege eller nye, men dei får ei form iMåneskinsmanetane som opnar for andre lag. Stemmene som fyller skodespelarane med ord, legg ein annan dimensjon til påstandane og spørsmåla: Er det eg som snakkar når eg snakkar? Er det eg som går, når eg går dit? Kvifor løper eg no? Utsegna kjem ut i frå ein slags einsemd, frå ein mangel på samtale og samhandling, og fyllast med noko som ikkje er sitt eige. Sjølv om denne teknikken pregar heile framsyninga, blir det aldri keisamt. Eg opplevde handlingane på scenen som underhaldande og morosame, utan å verke korkje påtatte eller overflatiske.

Så mykje har skjedd, indeed

Like mykje som stykket dreier seg rundt talen, er det også ei framsyning om rørsler. Skodespelarane er stendig undervegs. Dei går og spring i koordinerte, koreograferte og langsame rørsler, men på same staden. Og skodespelarane er like rolege som stemmene dei pratar med. Her finst ingen store kjensleutbrot, men dei brukar heller miming og overdrivne gestar, som i ein melodramatisk stumfilm. Dei tre er til stades samstundes, men utan eigentlege samhandlingar.

Forteljingane dei fortel er stutte og ofte absurde: Eg går og går på måfå, men aldri attende. Eg går og vi går og er vi kjærestar no? Dei går i skogen under fjellet, dei går til skjergarden og vatnet, tekstilane er seil, og kanskje finst måneskinsmanetane der, i skogen eller i vatnet? Eller kanskje er moonshine jellies eigentleg heimebrentgeléar?

Musikken til Magnus Børmark er ei ubroten rørsle, ein kontinuitet som ligg over heile framsyninga. Scenografien til Mari Lotherington er enkel og effektiv, og som alt anna i framsyninga i stendig endring, kor lys og tekstilar heisast opp og ned etter behov. Slik får skodespelarane både rom framfor publikum og ly for dei.

Forteljinga om forteljingar

Med Måneskinmanetane har Eirik Fauske og ensemblet gjort ei medrivande framsyning. Jamvel om det er gjentekne rørsler og ord, held dei tak i publikum. For sjølv om det heile tida er meir av det same, er det alltid annleis. Dei stutte forteljingane står for meg som konkrete hendingar i ei fantasiverd, som avskjer frå utsegn og tankar, plasserte på scenen. Alt er dikt og løgn sjølvsagt, men også røynda si røynd ber eit oppdikta drag over seg. Orda våre er ikkje våre eigne og handlingane våre har hendt før og andre stader.

På teatret kan ein la det skje som ikkje skjer, og såleis spørje om det eigentleg skjer det som skjer. Kanskje er Måneskinsmanetane ei forteljing om andre sine ord og rørsler i seg sjølv, om at det som skjer, skjer ein annan stad, men ein kan også tenke seg at framsyninga også er ei forteljing om forteljingar. For kva er eg, om eg ikkje er fortalt? (Publisert 18.05.2021)